انواع شیرآب و کاربرد هریک از شیرآلات
از تجهیزات مهم صنعت آب و فاضلاب به شیرآلات میتوان اشاره کرد که یادگیری و آشنایی با انواع آنها، نحوه کار هریک از آنها نیز مهم کاربردی میباشد. این تجهیزات در تمامی قسمتهای مربوط یک تصفیهخانه، ایستگاههای پمپاژ و پکیج تصفیه فاضلاب، مخازن نگهداری آب و تجهیزات جمعآوری و... کاربرد دارند. شیرها دستگاههایی هستند که برای قطع و وصل، تنظیم، برداشت آب و هواگیری در خطهای انتقال آب و فاضلاب کاربرد دارند.
در این مقاله سعی بر آن است که با تعدادی از انواع شیرآلات و کاربرد آنها بیشتر آشنا شویم.
انواع شیرآلات صنعت آب و فاضلاب
شیرآلات قطع و وصل:
این شیرها برای قطع جریان در یک لوله و یا یک بخش از خط انتقال بکار میروند. شیرآلات قطع و وصل باید به تعداد کافی در نقاط مورد لزوم یعنی پس از هر انشعاب پیشبینی گردند.
شیرآب قطع وصل به دو شکل کشویی و پروانهای هستند.
شیرآب کشویی:
باز و بسته شدن شیرالات کشویی با کمک میله و اهرمی بهصورت دستی یا به کمک الکتروموتوری انجام میگیرد. با دوران اهرم، کشویی شیر بالا و پایین رفته و جریان آب را قطع و وصل میکند.
نماد:
شیرآب پروانهای:
گونهای از شیرالات صنعتی است که در آن از یک دیسک دایرهای یا مستطیلی که امکان چرخش حول محور خود را دارد، جهت کنترل یا انسداد مسیر جریان سیال استفاده میشود. این نوع از شیرها نسبت به انواع دیگر شیرآلات از وزن کمتری برخوردار بوده و درعینحال ارزانتر میباشد.
نماد:
انواع شیرآلات کنترل
شیرآلات کنترل:
این شیرالات در محلهایی استفاده میشود که هدف کنترل و تنظیم جریان آب در لوله است. این کنترل و تنظیم ممکن است شامل دبی، فشار و یا سرعت جریان آب در لوله باشد. این نوع از شیرالات بافرمان گرفتن از کنترلر، باز یا بسته میشوند درنتیجه دخالت مستقیم انسان در آن وجود ندارد.
نیروی موردنیاز برای باز و بسته کردن شیرآب در شیرآلات کنترل بهصورت الکتریکی، هیدرولیکی و یا پنوماتیکی است.
شیرآب فشارشکن:
گاهی اوقات سیستم انتقال جریان در مسیرهایی قرار میگیرد که دارای شیب بسیار زیادی میباشد لذا در پستترین قسمت از خط لوله مسیر موردنظر فشار بسیار زیادی به وجود میآید که اگر این فشار کنترل نشود باعث به وجود آمدن صدمات زیادی از قبیل ترکیدن لوله میشود.
نماد:
شیرآلات کنترل سطح آب:
این نوع شیرالات معمولاً در مخازن نگهداری آب کاربرد دارد. بدینصورت که گاهی اوقات ایستگاه پمپاژ آب را به مخازن موجود در بالادست پمپاژ میکند و بعد از مدتی سطح آب بالاآمده و آب سرریز میشود. برای جلوگیری از این حالت از سیرهای کنترل سطح آب استفاده میشود.
این شیرالات که به نامهای شیرآلات شناور نیز شناخته میشود. از این شیرالات برای مخازن نگهداری آب استفاده میشود.
شیرآب نگهدارندهی فشار:
این شیرآلات در قسمتهایی به کار گرفته میشود که در اثر برداشت زیاد آب امکان کاهش فشار زیاد باشد لذا از این نوع شیرالات برای تأمین فشار استفاده میشود.
از دیگر کاربردهای این شیرها در شبکهی توزیع و انتقال آب شهری میباشد. برای نمونه در نقاطی که ممکن است برداشت آب یک انشعاب موجب کاهش فشار زیاد در شاهلوله و عدم تأمین فشار لازم برای مصرفکنندگان آب شود.
ساختمان این شیرآلات مانند شیرآب فشارشکن است با این تفاوت که کار این شیرالات بر اساس کمترین فشار در بالادست شیر آب انجام میگیرد.
شیرآلات شستشو:
ذرات ریز خاک و نیز ذرات ناشی از کنده شدن مواد تهنشین شده در درون لولهها به علت وزن زیاد خود به نقاط گود شبکه رانده میرود و در آنجا جمع میشود. ازاینرو در این نقاط باید شیرآلاتی برای تخلیه مواد مذکور و شستشوی لوله کار گذاشته شود.
شیرآلات اطمینان:
این شیرالات مانند شیر آب نگهدارنده فشار است با این تفاوت که هنگام بالا رفتن فشار در لوله و درصورتیکه فشار از بیشترین حد مجاز عبور کند، شیر آب اصلی بسته میشود و آب بهصورت پساب از سیستم خارج میگردد. این شیرالات برای خنثی کردن ضربه قوچ نیز کاربرد دارد.
محدوديت فشار در اینگونه کاربردها معمولاً ناشي از فشار قابلتحمل تجهيزات، لولهها و دستگاهها و يا محصولات توليدي و همچنين مسائل مرتبط با حفظ ايمني افراد میباشد كه اصطلاحاً به محدوده فشار كاركرد معروف است.
شیرآلات یکطرفه :
این نوع از شیرالات برای یکسو کردن جهت جریان آب یا فاضلاب به کار میروند. معمولاً در ایستگاههای پمپاژ بعد از پمپ از این نوع از شیرآب استفاده میشود. دلیل این کار این است که اگر در ایستگاههای مذکور بعد از پمپ این نوع از شیرالات قرار داده نشود در اثر قطع شدن ناگهانی جریان برق یا خاموشی ناگهانی پمپها، آب موجود در سیستم بهصورت پرفشار از قسمت بالادست به سمت پمپ سرازیر میشود و باعث بروز پدیده ضربه قوچ میشود و نهایتاً باعث نابودی ایستگاه پمپاژ میشود.
درصورتیکه از این شیرالات استفاده شود این شیرآلات از بروز چنین پدیدهای جلوگیری میکند.
ساخت این شیرآلات بهگونهای است که مجهز به یک اهرم میباشند که این اهرم زمانی که آب خلاف جهت در نظر گرفتهشده حرکت میکند بهوسیله نیروی وزن اهم و ضربه خود باعث بسته شدن مسیر بشود.
نماد :
شیرآلات کنترل دبی:
این شیرالات در دو حالت مورداستفاده قرار میگیرد. حالت اول زمانی است که ما فقط یک دبی ثابت مدنظر داشته باشیم که در این حالت اگر دبی ورودی بیشازحد مجاز باشد دریچهی آن بستهشده تا دبی به حد معین خود برسد. در صورت کم شدن دبی از حد معین خود دریچه شروع به باز شدن میکند.
حالت دوم زمانی است که دبیهای مختلفی مدنظر باشد که با تنظیم دریچه دبی موردنظر به دست میآید. کنترل این دریچه هم بهصورت دستی و هم بهصورت کنترل خودکار انجام میشود.
شیرآلات هواگیر:
ممکن است به علت مکشهای کوتاهمدت در برخی از بخشهای خط انتقال، هوا وارد لوله شود. این هوا بهصورت حبابهای ریزی در قسمتهای مختلف لوله جمع میشود و نهایتاً به قسمتهای بالاتر میرود و در یک نقطه جمع میروند. وجود فضاهای هوایی نامبرده سبب مختل شدن جریان آب و ایجاد ضربه در بخشهای گوناگون لوله میرود.
شیرآلات سولو ولو:
این شیرالات در راهبری سختی گیر مورداستفاده قرار میگیرد.
اجزای این شیرها به شرح زیر است:
حضور گروه صنعتی شیرآلات راسان در هجدهمین نمایشگاه صنعت ارمنستان
گروه صنعتی شیرآلات بهداشتی راسان، تولید کننده نمونه شیرآلات در کشور، در روزهای پایانی سال 96 در هجدهمین نمایشگاه صنعت ایروان در ارمنستان حضور یافت و از جدیدترین طرح های شیرآلات خود در این نمایشگاه رونمایی کرد.
این نمایشگاه از 11 لغایت 13 اسفند ماه در ایروان ارمنستان در حال برگزاری است و علاقه مندان میتوانند جهت بازدید از غرفه راسان و مشاهده جدیدترین شیرآلات بهداشتی و ساختمانی شرکت راسان به این نمایشگاه مراجعه نمایند.
گفتنی است در این نمایشگاه همچنین غرفه شیرآلات راسان میزبان سفیر محترم جمهوری اسلامی ایران، جناب آقای سجادی بود که ضمن حضور در این نمایشگاه از غرفه راسان نیز در هجدهمین نمایشگاه صنعت ارمنستان بازدید کردند. شیرآلات بهداشتی راسان در چند ماهه اخیر از جدیدترین طرح های شیرآلات خود رونمایی کرده است که این شیرآلات هم اکنون در سایت راسان قابل دسترس میباشد و همچنین میتوانید با عضویت در کانال تلگرام شیرآلات راسان از آخرین و جدیدترین اخبار این شرکت آگاه شوید و به روز ترین محصولات تولید شده توسط شیرآلات بهداشتی راسان را نیز دنبال کنید.
آدرس کانال تلگرام شیرآلات راسان » RassanCo@
مشاهده آلبوم تصاویر هجدهمین نمایشگاه صنعت ایروان (ارمنستان)
روش انتخاب بهترین شیرآلات متناسب با دکوراسیون چگونه است؟
شیرآلات از جمله قطعات بهداشتی ساختمانی می باشد که معمولاً در فضاهای مختلفی از جمله شرکت، اداره، کارخانه، مدارس، منازل، سرویس بهداشتی عمومی، پاساژ و مجتمع های تجاری و ... به کار برده می شود و سازندگان این بناها بنا به سلیقه خود و با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی میتوانند بهترین نوع شیرآلات را برای هر بخشی از جمله آشپزخانه، حمام، دستشویی و ... انتخاب کنند. این در حالی است که هر فردی نسبت به انواع شیرآلات موجود در بازار شناخت کامل داشته باشد و بتواند بهترین انتخاب را انجام دهد. شیرآلات ساختمانی تنوع زیادی دارند که توصیه میکنیم اگر در این خصوص علاقه مند هستید، حتماً مقاله .... را بخوانید.
حال آنکه در چنین مواردی، برخی از پیمانکاران ترجیح میدهند اصولی تر و با اندیشه بیشتری شیرآلات ساختمانی را انتخاب کنند به طوری که نه تنها سلیقه بلکه دکوراسیون و معماری ساخت نیز در این تصمیم گیری دخیل باشد تا تناسب بیشتری میان شیرآلات انتخاب شده و نوع بنای ساختمانی وجود داشته باشد.
به همین منظور ما سعی کردیم براساس تجربیات خود و انتخابهای پیشین مشتریان شیرآلات راسان، مقاله ای را تحت عنوان انتخاب بهترین شیرآلات متناسب با فضا و دکوراسیون برای شما عزیزان آماده کنیم و در آن به بررسی انواع شیرآلات بپردازیم و علل موجه برای انتخاب هریک را برای فضایی خاص بیان کنیم.
شیرآلات اهرمی برای کدام فضا مناسب است؟
تصور بسیاری از افراد از عبارت شیرآلات اهرمی شیر فلکه نوستالژیک قرمز و آبی رنگ دوران کودکیست، اما مدت هاست که کمتر کسی از این نوع شیرآلات استفاده میکند و در دور افتاده ترین مناطق کشور نیز این نوع شیرآلات به ندرت دیده می شود و امروزه اکثر افراد از شیرهای اهرمی مدرن امروزی استفاده میکنند که علاوه بر بهداشت بالا در ساخت اینگونه شیرالات، این شیرآلات با کارتریجهای قابل اطمینانشان توانستهاند جای مناسبی میان تقاضای مصرفکنندگان برای خود دست و پا کنند. براساس تجربیات فروشندگان شیرآلات راسان، شیرهای تک اهرمی با قابلیت جدا شدن سرشیر (شیلنگی) برای سینک آشپزخانه و شیرهای تک اهرمی ایستاده برای روشویی سرویس های بهداشتی استفاده میشوند و دیواریهای اهرمی مناسبترین انتخاب برای سرویس بهداشتی هستند.
![]() |
![]() |
روشویی ثابت اهرمی آلیس کروم راسان | آفتابه اهرمی فلورا راسان |
شیرآلات ایستاده مناسب برای آشپزخانه ها
فناوری تولید شیرآلات بهداشتی اگرچه اساسی مشابه گذشته دارد، اما با توجه به طرحها و تقاضای بازار، امروزه متفاوت از گذشته شدهاند. بهعنوان مثال در تقسیمبندی انواع شیرآلات دیواری و ایستاده هماکنون در کمتر آشپزخانه ها شیرهای دیواری را خواهیم دید مگر اینکه به سفارش مشتری این نوع شیر استفاده شده باشد، آن هم برای همخوانی با دیگر تزئینات ساختمان. بنابراین عرف بازار هماکنون اینگونه است که شیرهای ایستاده دارای کاربردی دو منظوره در بخشهای مختلف ساختمان هستند بهطوری که هم در آشپزخانه کاربرد دارند و هم در روشویی سرویس بهداشتی، اما مدلهای دیواری راسان معمولا برای سرویس بهداشتی استفاده خواهند شد و خبری از آنها در تزئینات معمول آشپزخانههای مدرن امروزی نیست.
کارشناسان راسان میگویند در مدلهای دیواری با توجه به اینکه محل خروج آب با ارتفاعی زیاد نسبت به سینک ظرفشویی نصب خواهد شد، معمولا مورد استقبال قرار نمیگیرند مگر در مواردی خاص. پس به طور کلی نوع ایستاده معمولاً در روشویی و سینک ظرفشویی استفاده میشود و نوع دیواری در حمام و توالت مورد استفاده است.
![]() |
![]() |
دوش اهرمی پالادیوم طلایی راسان | شیرسینک باران فلت اهرمی راسان |
شیرآلات چشمی برای صرفه جویی بیشتر در مصرف آب
اساس کار شیرآلات الکترونیکی یا شیرآلات چشمی راسان بر مبنای ارسال و دریافت نور مادون قرمز میباشد؛ یعنی کاملاً الکترونیکی بوده و بدون تماس دست و تنها با قرار دادن دست مصرف کننده در میدان دید سنسورهای مادون قرمز شروع به کار میکنند. همچنین قابلیت استفاده همزمان از برق و باتری را دارند و در صورت قطع برق از باتری استفاده میکنند. در صورتی که یک جسم ثابت در مقابل سنسور قرار گیرد بعد از یک مدت زمان مشخص مثلاً ۴۵ ثانیه جریان آب قطع میشود. همچنین جهت صرفهجویی در مصرف آب سردوشهایی نیز در بازار موجود است که با ترکیب آب و هوا و کنترل جریان خروجی آب و حالتهای مختلف پاشش میتواند تا ۵۰% مصرف آب را کم کنند. این مدل از شیر آلات برای فضاهایی عمومی و روشویی ها بسیار مناسب است چراکه ممکن است عدم رعایت بهداشتی و عوامل اینچنینی بهانه ای باشد برای نبستن شیر آب و در نتیجه ساعتها هدر رفتن آب...
![]() |
روشویی ثابت الکترونیکی چشمی ترنم راسان |
شیرآلات پدالی مناسب برای فضاهای عمومی
شیرهای پدالی یا غیر لمسی راسان در قیاس با شیرهای الکترونیکی راسان انتخاب بهتری برای فضاهای عمومی است به دلیل اینکه نیاز به انرژی مانند برق و باتری ندارند و همچنین مقرون به صرفه تر هستند. در مدلهای جدید شیرهای پدالی قابلیتهایی مانند تنظیم مقدار و دمای آب سرد و گرم در نظر گرفته شده و بر مزیتهای آن افزوده شده است. این شیرها در مکانهایی مانند مدارس، بیمارستان ها، کلیه مراکز پزشکی، هتلها، مساجد، رستورانها و … قابل استفادهاند. از دیگر مزایای انواع سرعت قطع آب سریعتر است که در میزان مصرف آب و حتی انرژی نیز صرفهجویی میشود. از این رو برای اماکن عمومی بهترین انتخاب هستند.
![]() |
شیرسینک ثابت اهرمی مینیاتور راسان |
شیرآلات پیسوال مناسب برای سیفون ها
شیرهای پیسوال راسان شیرهای سادهای هستند که معمولاً قبل از اتصال لولههای آب سرد و گرم به شیرهای مخلوط نصب میگردد. در واقع رابط بین لولهکشی و شیر مخلوط است و هدف از نصب آن این است که در صورت خرابی شیرهای مخلوط با بستن آنها بتوان جریان آب را قطع کرده و به تعمیر و یا تعویض آنها پرداخت. شیرهای پیسوال معمولاً یا از جنس برنجی با آب کاری نیکل کروم هستند و یا از جنس پلاستیکهای فشردهاند و البته امروزه بیشتر از شیرهای پیسوال فیلتردار که دارای فیلتری از جنس استنلس استیل هستند استفاده میشود تا از ورود اجسام خارجی به داخل شیر مخلوط جلوگیری شود و از کارتریج شیر اهرمی محافظت شود. محل دیگر شیرهای پیسوال راسان برای پر کردن سیفون توالت است.
![]() |
پیسوال 3/8 .. راسان |
امیدواریم که در این مطلب توانسته باشیم به تمامی افرادی که برای انتخاب شیرآلات ساختمانی مناسب در تردید هستند کمک کرده باشیم تا بتوانند بهترین انتخاب را متناسب با فضای مورد نظر خریداری کنند.